Het futurisme is aan het begin van de 20e eeuw een belangrijke stroming in de kunst geweest.
In Italië[1] legde het een verband met de techniek als bevrijdende impuls van mens en kunst. In Rusland[2] was het ook en vooral een stroming in de literatuur.
De hier aan het woord gelaten dichter Vladimir Vladimirovitsj Majakovski (1893-1930) was een van de futuristen en medeauteur van het in noot 2 genoemde manifest.
Hij is een voorbeeld van al die Russische intellectuelen en kunstenaars die zich vol overgave verbonden aan de bolsjewistische revolutie van oktober 1917 en later slachtoffer[3] ervan werden.
Zijn dichtkunst is uniek te noemen: ongeëvenaard in vorm en inhoud en nog altijd vernieuwend.
Het gedicht uit 1913 is daarvan een goed voorbeeld: absurde beelden en vergelijkingen, experimenten met vorm en woord.
Het wordt hier gepubliceerd (met eigen vertaling[4]) uit “Werken in drie delen” (“Sotsjenenija b trjox tamach”, 1970), voorafgegaan door een weergave van het gedicht in een publicatie uit 1923 met lay out van een andere futurist El Lissitzky.
[1] Het eerste futuristisch manifest “Manifesto del Futurismo” verscheen in 1909 van de hand van Marinetti.
[2] In 1912 verscheen “Пощёчина общественному вкусу” (“Een klap in het gezicht van de publieke smaak”)
[3] Hij pleegde zelfmoord waarschijnlijk door zijn teleurstelling in de uitkomst van de revolutie en in zijn liefdesleven.
[4] De vertaling van Fondse(1993) heb ik wel geraadpleegd, maar ik heb gekozen voor een meer letterlijke vertaling.
MAJAKOVSKI (1893-1930)
VERTALING
EN ZOU U KUNNEN ?
Direct smeerde ik een kaart van alledag,
gespat de verf uit een glas;
en liet in de schaal met gelei
de scheve kaken van de oceaan zien.
In de schubben van de blikken vis
bracht ik geluiden voort van nieuwe lippen.
En u
zou u een nocturne spelen
kunnen
op een fluit van een waterleidingbuis?
TRANSCRIPTIE
A vy maglji by?
Ja srázoe smázal kártoe bóednja,
pljisnóevsji kráskoe iz stakána;
ja pakazál na bljóedje stóednja
kacýe skóely okeána.
Na tsjesjojé zjistjanói rýby
Pratsjól ja zóvy nobych goeb.
A vy
naktjóern sygrátj
maglji by
na fljéitje vadastótsjnych troeb?